YELKENLİ TEKNE TASARIMI

Yatlar dinlenme, eğlence ve gezi amaçlı teknelerdir. 

Ancak aynı amaçlı kruvazier yolcu gemilerinden yapısal ve işlevsel farkları vardır.

Bu farkları iki değişik biçimde açıklayabiliriz:



A- Ticari Özelliğe Göre Ayrım

            Yat projeleri kontrol yönetmeliğine göre

a) Boyu 30 metreyi veya grostonu 150 tonu veya ranzasız yolcu sayısı 12 kişiyi geçmeyen turistlik amaçlı Tekneler yat olarak kabul edilir.
b) Boyu 30 metreden 50 metreye kadar veya grosstonu 150-500 arası veya ranzasız yolcu sayısı 12 'nin üzerinde olan turistlik amaçlı tekneler kruvazier tekne olarak kabul edilir.



B- Formlarla İlgili Ayrım



Yatlar V kesitli veya yuvarlak karinalı, paralel gövdeleri pekaz veya olmayan tekne tipleridir. Kruvazier
teknelerin yatlara oranla birazda olsa paralel gövdeleri ve duvar bordaları vardır.



Ayrıca yatların değişik şekillerde sınıflandırılması da yapılabilir. Bunlar;



1. Tekne tipine göre

           
a) Yelkenli tekneler

                       
- Gezi tipi

                       
- Yarış tipi



           
b) Motorlu yatlar

                       
- Açıkdeniz deplasman ve yarı deplasman tekneleri

                       
- V kesitli sürat tekneleri



           
2. Yelkenli teknelerin donanım tipine göre sınıflandırılması

                       
a) Salupa (sloop) tipi

                       
b) Kotra (cutter) tipi

                      
c) Keç (ketch) tipi

                       
d) Trandil tipi

                       
e) Uskuna (schooner) tipi

                      
f) Yola (yawl) tipi
                      
g) Gulet tipi

                       
h) Brik tipi




           
3. Çalışacağı denize göre sınıflandırma

                      
a) Kıyı

                       
b) Kıyı-Açık deniz

                     
c) Okyanus



           
4. Malzeme türüne göre sınıflandırma

                      
a) Ahşap

                       
b) Çelik

                       
c) Alüminyum

                       
d) Fiberglass

                       
e) Ferrocement

                       
f) Kompozit



Yelkenli yatlarda sevk sadece rüzgar yardımı ile yapılır. Kullanımları bilgi ve beceri gerektirdiğinden, günümüzde yelkenli yatlar çoğunlukla yarış amaçlı kullanılır. Bu sebepten çoğunlukla yarış tipi olarak inşaa edilirler.

 Motorlu yelkenli yatlar ise, gerek turistlik, gerekse özel amaçlar için kullanılan yaygın bir türdür. Bu tür yatlarda ana sevk sistemi yelken olmakla birlikte gerekli durumlarda motor da kullanılır.



1.Yelkenli tekne tasarımlarının, diğer tip gemi tasarımlarından ayrılan bazı özel noktaları vardır. Örneğin, yelkenli teknelerde dümen dizaynının yanında, salmanın hidrodinamik tasarımının yapılması, stabilite hesaplarında yelkenin etkisi ile teknenin meyilli bir durumda seyir edeceği göz önünde bulundurulması gerekir.
Bu düşünceler doğrultusunda

2. bölümde genel anlamda yelkenli tekne tasarımı üstünde durulmuştur. 



Yelkenli tekneler inanılmaz trim yapabilen teknelerdir. Özellikle 150 lik trim ve meyilde baş veya kıçının suya girmemesi gerekmektedir. Bu da rüzgar etki merkezi (CE) ile su altı yanal alan etki merkezi (CLR) arasındaki ilişkiye bağladır.

3. bölümde ise bu ilişkinin önemi anlatılmaktadır.

4. bölümde ise yelken donanım tipleri ve yelken çeşitleri karşılaştırmalı olarak anlatılmıştır.

Bir yelkenli tekne tasarımına geçmeden önce, tasarımı yapılacak yeni teknenin kullanım amacını belirlemek gerekir. 

Bu tekne tek kamaralı küçük bir yelkenli, ticari (charter), özel amaçlı bir gezinti teknesi veya

üç direkli bir yelkenli olabilir. 

Görüldüğü gibi, bu amaçları belirgin olarak tanımlanabilen niteliklerde bir ürünün, kağıt üzerinde yaratılması bir problemdir. 

Bu durumda istek sahibinin ya da armatörün özellikle ön planda tuttuğu kriterlerin tanımlanması, dizayn başlangıcının ilk şartı olacaktır.