çok büyük olmayan yani 6 ila 10 metreyi geçmeyen tekne veya bir sandalı sezona hazırlıyabilir.
BOYASINI KENDİNİZ YAPABİLİRSİNİZ
İşte size pratik ve teorik bilgiler veren bu yazıdan yararlanabilir ve kendi teknenizi kendiniz boyayabilirsiniz.
GEREKLİ ALETLER :
01) Küçük veya orta boy macun küreği
02) Spatula çelik (oto boyacılarının kullandığı gibi takım sapsız)
03) 5-10 cm ağızlı saplı spatula
04) Su kovası
05) Eski boyaları kazımak için raspa
06) El süpürgesi veya fırçası ya da eski elektirik süpürgesi
07) Sünger
08) 15 cm ve 25 cm kalınlığında maskeleme bandı
09) 1 Adet boya rulosu tk. 2 adet parmak rulo
10) 25 fırça 1 adet 1 no 1 adet fırça
11) 4 adet 080 zımpara 4 adet 050 zımpara kağıdı
12)Varsa zımpara makinesi
13) Varsa Avuç taşlama makinesi ve zımpara kağıtları
Başlangıç için gerekli malzemeler şimdilik bunlar bu malzemeler genelde birçoğumuzun elinde vardır.
1. İŞLEM ; ESKİ BOYANIN TEMİZLENMESİ BOYANIN SÖKÜLMESİ
Mevcut boyanın sökülmesi için çeşitli yöntemler mevcuttur.
MEKANİK TEMİZLEME
En çok tavsiye edilen yöntem boyanın zımpara ile sökülmesidir.
Bu yöntemle hem bütün boyanın sökülmesi sağlanır hem de yeni boyanın uygulanması için sağlıklı bir yüzey
hazırlanır.
Türkiye’de bu işlem için kullanılan klasik titreşimli ve dairesel zımparalar yüzeyde istenmeyen ve düzeltilmesi
zor olan çizikler meydana getirmektedir.
Günümüzde Zımpara işlemini kolaylaştıran çok çeşitli yeni aletler mevcut olup aşağıdaki gibi bir temizliği
bu aletlerle yapmak daha sağlıklı ve mümkün olmaktadır.
YAKMA
Hızlı bir işlemdir ancak ahşap yüzeyde oluşan yanık bölgeler yeni boyanın tutunmasını olumsuz yönde etkiler.
Sıcak hava tabancaları
Ahşap yüzeye zarar vermeyecek yöntem ise sıcak hava tabancaları kullanmaktır. Sıcak hava tabancaları
kullanıldıktan sonra yeni boyanın sağlıklı bir şekilde ahşaba bağlanmasını sağlamak için yüzeyin zımparalanması
önerilir.
BOYA SÖKÜCÜLER ;
Yukarıdaki metotların uygulanamadığı yerlerde solvent tipi boya sökücüler kullanılabilir.
Kostik ihtiva boya sökücüler daha hızlı çalışır ancak yüzeyde zararlı kalıntılar bırakabilir.
Boya sökücü kullanıldıktan sonra yüzey temiz su veya solvent ile temizlenmelidir.
2. İŞLEM ; TEMİZLİK VE ÖN HAZIRLIK
Bu işlemlerin herhangi birini yaptıktan yüzey üzerinde kalan tozların ya da yabancı maddelerin temizlenmesi
çin tüm yüzeyler tatlı su ile yıkanmaldır. Yabancı maddelerin yok edilmesi için uygulanan bu yöntem sistem
başlangıcında uygulanacak astarın yüzeye daha iyi yapışmasını sağlar.
İyi bir yüzey hazırlığı için yüzeydeki Yağ kir toz gibi unsurlardan tamamen arındırılması gerekmektedir.
DİKKAT; Yüzey mutlaka temiz bir bez ve tiner ile silinmelidir.
2. AŞAMA; ASTAR VE MACUN UYGULAMA GEREKLİ MALZEMELER :
01) Poliüretan esaslı tekne astarı
02) Poliüretan esaslı armuz dolgu macunu
03) Poliüretan esaslı tekne macunu
04) Sonkat tekne boyası
05) P.üretan Güverte verniği
06) Zehirli boya astarı
07) Zehirli boya (Antifouling)
3. İŞLEM ; ASTAR UYGULAMASI
Çürüme ve böcek tahribatının iyileştirilmesi
Boya söküldükten sonra çürümüş ya da zayıflamış bölümler tamir edilmeli ve yüzeye fırça veya rulo ile
Poliüretan esaslı şeffaf emprenye astarı uygulaması yapılmalıdır.
Ahşabın gözeneklerine komple nüfuz edebilen bu astar. ahşabı küf mantar gibi çeşitli organizmalardan korur ve
üstüne uygulanacak her türlü macun vernik ve boya için güçlü bir tutunma sağlar.
*DİKKAT; Poliüretan astarlar malzemenin durumuna ve ahşabın sertliğine göre; % 20 ila 30 oranında
inceltilmelidir. İnceltme sert agaçlarda % 30 – 40 oranında yumuşak ağaçlarda 20-30 civarında olmalıdır.
*DİKKAT; Astar uygulaması yapıldıktan 4 veya 6 saat sonra mutlaka uygulama sistemi devam etmeli olası erteleme
durumlarında 8-12 saat’i geçen uygulamalarda mutlaka 140 – 180 arası ince bir zımpara yapılmalıdır.
*DİKKAT; Tüm uygulamalarda direkt güneş ışınlarına maruz kalınmamalıdır. Astar veya macun uygulamalarında
güneş ışınları reaksiyonu hızlandırıp elastıkiyeti düşürmektedir.
Lamine olmayan sarma tahtalı teknelerde eski kalafatlama işlemi yerine yapılan armuz yoklama macunu
uygulamasıarmuz olmayan ya da lamine ahşap teknelerde yüzeysel macun yoklaması yapılarak bu adım geçilir.
Armuz dolgu macunları Solvent içermeyen donduktan sonra (prizini aldıktan sonra) hacim kaybı yapmayanelastik
deniz suyuna ve kimyasal maddelere mukavim mekanik direnci yüksek bir macundur.
*DİKKAT; Armuz yoklaması yapıldıktan 4 veya 6 saat sonra armuz aralarında şişen poliüretan dolgu macunu
fazlasını dışarıya taşıracaktır. Bu fazlalıklar spatula veya keskin yüzlü bir bıçakla temizlenerek sisteme
tekne macunu uygulaması ile devam etmeli olası erteleme durumlarında 8-12 saat’i geçen uygulamalarda mutlaka
80 – 100 arası zımpara yapılmalıdır.
*DİKKAT; Katlar arası uygulamalarda zamanlama ve zımpara uygulama sağlığı açısından
çok önemlidir.
*DİKKAT; Tüm uygulamalarda direkt güneş ışınlarına maruz kalınmamalıdır. Astar veya macun uygulamalarında
güneş ışınları reaksiyonu hızlandırıp elastıkiyeti düşürmektedir.
Ahşap bir yüzeyin pürüzlerini gidermek ve kalın bir tecrit sağlamak amacıyla eskiden fazla değil otuz kırk
sene öncesine kadar gemilerde boya yapılırken bunların hammaddeleri olan: üstübeçbezir yağılitaponvernik ve
tiner piyasadan alınarak boya ve macun gemilerde yapılırdı. Bu zamanda tüm macunlar hazır olarak satılmaktadır.
Şimdi hemen hemen tüm gemilerde ve küçük teknelerde hazır yapılmış boyalar ve macun kullanılmaktadır.
POLİÜRETAN ESASLI DOLGU MACUNU
Çift komponentli poliüretan esaslı solvent içermeyen deniz suyuna kimyasal maddelere ve aşınmaya mukavim
prizini alırken hacim kaybı yapmayan macun. İki komponenti birbirine karıştırdıktan sonra viskoz bir yapıya
sahiptir.Macun daha ziyade sıyırma tarzında kullanılır. Donduktan sonra sert lastik elastikiyetinde bir
malzemedir.
POLİÜRETAN NEDİR ?
Poliüretan elastikıyet yüzey dokusu sertlikbasınç dayanımı yoğunluk gibi birbirinden farklı çeşitleri bulunan
geniş bir malzeme ailesinin genel tanımıdır.Poliol ve izosiyanat olarak tanımlanan iki bileşeninin birbiri ile
reaksiyona girmesi sonucu oluşan poliüretan birçok sektörde kullanılmaktadır.
Çift kompenentli malzeme kutuda homojen bir şekilde karıştırıldıktan sonra macun küreği üzerine yeterli
miktarlarda alınarak sıyırma olarak çekilir.
Vernikli tekne su kesimi poliüretan macun kaplama
Eski tekne Poliüretan Sonlanmış macun. yapılmış hali
6. İŞLEM ; BORDO SONKAT BOYA UYGULAMASI
Unutulmamalı ki boya ve boyama işçiliği hem çok pahalı bir iştir hem de iyi yapılmadığı takdirde gerektiği
şekilde sürülmediği boyanın yüzeye yapışması örtmesi yeterince sağlanamadğı takdirde boya kendisinden beklenen
görevi yapamaz. Fazla boya sürerek altındaki maddeyi daha iyi koruyacağımız düşüncesi yanlıştır.
Fazla boya dia yüzeylerde akarak çirkin bir durum yaratacağı gibi gereksiz giderlere de neden olur.
Fırça üçte birine kadar boyaya hafifçe daldırılıp kutu teneke patlak kenarında fazlası içeri akıtıldıktan
sonra kalan boya sert bir şekilde yüzeye iyice yedirilerek birkaç kez de üstünde gidip gelinerek yapılmalıdır.
Gerektiği takdirde fırça yalnızca yukardan aşağıya değil yatay hareketlerle de fırça izinin kalmamasına dikkat
edilmelidir.
SON KAT TEKNE BOYASI
Alkid esaslı tek kompenentli parlak deniz şartlarına fiziksel ve hafif kimyasal tesirlere dayanıklı seri
kuruyan elastik ve örtücü boya.
Sonkat Poliüretan esaslı tekne boyası ; Çift kompenentli reaksiyon kurumalı poliüretan reçine esaslı yapışma
özelliği yüksek high solid parlak bir sonkat boyadır. Su deniz suyu asitler kimyasallar ve aşınmaya maruz
yüzeylerde kullanabilirsiniz.Yüksek parlaklığa sahip güneş ışınlarına yüksek dayanımı olan süper örtücü bir
sonkattır.
7. İŞLEM ; VERNİKLİ TEKNELERDE YAŞAM MAHALLİ VERNİK UYGULAMASI
Vernikler tekneyi ultraviyole ışınlarından koruma direkt olarak tesir edecek güneş ışınlarının tahtayı aşırı
kurutarak çatlatmasına mani olma ahşabı daha sertçe bir katmanla darbe ve çiziklerden koruma suyun ve bazı
mikroorganizmaların ahşaba işlemesini engelleme ve ahşabın güzelliğini olabildiğince ortaya çıkarma amacıyla
kullanılırlar.
Vernikler tamamen şeffaf olabildikleri gibi ahşaba istenen doğrultuda belli bir renk verebilmek için
(örneğin koyu kırmızı maun rengi) boya pigmentleri ile de üretilirler. Vernikler de aynen boyalarda olduğu
gibi tek komponentli yağ bazlı; veya çift komponentli ve mesela poliürethan esaslı olabilirler. Poliürethan
vernikler güneş ışınlarına dayanıklı ve kimyasal dirençleri yüksek verniklerdir.
Tamamen korumasız bir ağaç verniklenirken İlk önce Poliürethan esaslı şeffaf emprenye astarı uygulaması
yapılmalıdır. Ahşabın gözeneklerine komple nüfuz edebilen bu astar uygulanacak her türlü vernik için güçlü
bir tutunma sağlar.
Ahşapta yeterli korumayı sağlama ve ahşabın tüm desen ve güzelliği ile ortaya çıkacağı belli bir derinlik
hissi uyandıran görüntüye ulaşabilmek için ara zımparalama şartıyla beş ila sekiz kat vernik yapılması
tavsiye edilir.
8. İŞLEM ; ASTAR VE ANTİFOULİNG UYGULAMASI
Macunu bitmiş ve zımparalanmış yüzeyi temiz ve tinerli bezle tozlardan arındırmalısınız.
Vinil esaslı Zehirli Boya Astarı’nı % 5 oranında epoksi tiner ile incelterek su kesimini astarlayınız ve
kurumasını bekleyiniz. Katlar arası bekleme süresi 5 – 6 saattir. Eski ve cinsi belli olmayan zehirli boyalar
üzerine mutlaka kullanılması gerekmektedir.
Zehirli boya astar uygulaması. Eski zehirli boya.
Zehirli boya uygulaması ;
ZEHİRLİ BOYALAR ;
Selfpolishing tipi zehirli boyalarda boyanın etkisi kat başına 3 ay civarındadır. Çekek süreniz 12 ay ise
4 kat zehirli tatbik etmeniz ve aşırı aşınan bölgeleri ek katlar korumanız gerekli olacaktır.
• Su hattı boyu gerçek su hattından tesbit edilmelidir filatonun üst kenarı yanıltıcı olabilir.
• Koyu renk zehirli boyaların koruma özellikleri açık renkli boyalardan daha fazladır. Koyu renk zehirli
boyalar tercih edilmelidirler.
• Kakamoz da tabir edilen midyeler salgıladıkları çok etkin tutkal sayesinde teknenizin karinasına yapışırlar.
Bu kakamozları koparırken ahşap tekneye zarar vermemeye dikkat edilmelidir.Teknenin karinasına kakamoz
yerleşmesi mutlaka önlenmelidir.
• Selfpolishing boyalar belli bir ortalama hıza göre tasarlanmıştır. Tekne uzun süreler bu hızın çok altında
seyrederse (veya limanda yatarsa) teknenin altı kirlenir. Aynı şekilde tekne çok hızlı seyrederse
(veya yanlış zehirli tatbik edilmiş ise) boya gereğinden hızlı erozyona uğrar ve tekneyi erken kızak
gerekebilir.
• Motoryatlar için tasarlanan zehirli boyalar ticari teknelerin aksine karışık bir kullanma rejimine ve
özellikle uzun hareketsiz sürelere göre optimize edilir. Ucuza alınan ticari gemi zehirli boyaları gezi
teknelerinde aranılan sonucu vermeyebilirler.
Boya uygulamalarında kullanılan başlıca yöntemler fırça ve rulo ile yapılan uygulamalar ile püskürtme
yöntemidir.
Fırça ile yapılan uygulama geleneksel bir yöntem olup genelde hemen her boya için geçerlidir. Özellikle sık
sık kesme gereken renk değişen küçük parçalanmış yüzeylerin boyanmasında uygun bir yöntemdir.
Hızlı kuruyan boyaların fırça ile uygulanmalarında da zorluklarla karşılanmaktadır özellikle büyük satıhların
boyanmasında daha büyük sorunlar ile karşılaşılmaktadır.
Rulo ile yapılan uygulamalar büyük ve kesintisiz yüzeylerde örneğin su kesimi flato güverte döşemelerde
fırçaya nazaran çok daha hızlıdır. Ancak sık sık boyanın kesilmesi gereken durumlara uygun değildir.
Ayrıca rulo ile yapılan uygulamalarda dar açılı bir köşeleri ve tekne elemanlarının birleşme hatlarını
boyayabilmek için fırça gerekmektedir.
Boyaların depolanması boyanın tipine ve depolama şartlarına göre değişir. Tek kompenentli sentetik boyalar
normal atmosfer şartlarında uzun zaman muhafaza edilebildiği halde Çift kompenentli sonkat poliüretanlar
Çift komp. macunlar ve vernikler astarlar bir yıl içerisinde bozulabilir. Bazı pigmentli boyalar sert bir
çökeltme yapmaksızın bir sene veya daha fazla bir süre depolanabilirler.
Diğerleri bilhassa kırmızı sülyen boyalar karıştırılmadan bırakıldığı taktirde birkaç ay içinde sert bir
şekil alırlar. Genel olarak tedricen belirli sebeblerle etkilenen boyalar sıcaktan soğuktan olduğundan daha
fazla etkilenirler.
Boyalar üstü kapalı ve vantilasyonun kabil olduğu yerde muhafaza edilmelidir. Boyalar genellikle yanabilir
olduğu unutulmamalıdır. Çeşitli tip boyaların muhafaza edildiği yerlerde istenildiğinde aranılan boyayı
bulmak için sistemli bir tasnif yapılmalıdır. Kapların üzerindeki etiketler ve yazılar bilhassa açık havada
zamanla silinirler. Böyle bir durum müşahade edildiğinde etiketler yenilenmelidir. Pigmentli boya kapları
her ay veya iki ayda bir sert çökeltme yapmalarını önlemek için alt üst edilmelidir .
SONUÇ:
Kısaca özetlersek Boya ve vernik ürünlerini iki gruba ayırabiliriz. Tek komponentli ürünler ve iki ayrı
malzemenin karıştırılmasıyla oluşan çift komponentli adını alan ürün grupları.
Genelde tek komponentli boyalar herkezce uygulanması daha kolay daha ucuz ve bir parça daha elastiki özelliği
olup teknenin çalışması sırasında oluşan ufak çatlakları vs daha iyi gizleyebilen ancak daha kısa ömürlü
ürünlerdir.
İki komponentli ürünler daima ana malzeme ve sertleştiriciden oluşur. Bu iki komponent verilen ölçülerde
karıştırılır ve bu işlemden kısa süre sonra uygulanmalıdır. çift kompenetli boyalar kimyasal reaksiyon
neticesi “sertleşirler. Boya mekanik açıdan çok dayanıklıdır ve yıllarca bakım gerektirmez. Su kontrplakları
dahil tüm tekne inşa malzemeleri için tavsiye edir. Çift komponentli boyalar teknelerin gövdelerinin olası
çalışmalarına uygun esneklikte olmalarına dikkat edilmelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder